Հայկական ավանդական տարազը՝ խոր հնությունից եկող իր կայուն հատկանիշներով, յուրահատուկ վկայություն է հայ ժողովրդի ծագման, զարգացման, պատմական ճակատագրի մասին: Նրա մեջ արտացոլված են մեր մշակույթի ինքնատիպությունը և ազգային խառնվածքի առանձնահատկությունները:

Չնայած հազարամյակներ ի վեր տեղի ունեցած պատերազմներին, արտագաղթերին, օտար տիրապետություններին՝ հայ ժողովուրդն ավանդական տարազի մեջ կարողացավ պահպանել խոր հնությունից եկող տարազաձևերի, զարդանախշերի և գույների խորհրդանշական պատկերացումներն ու իմաստները: Այդ են վկայում միջնադարյան պատկերաքանդակների, մանրանկարների, խեցեղեն նմուշների հետ նրանց ունեցած ընդհանրությունները: